Czemu się stresuję?

Obraz Jan Vašek z Pixabay 

Ścisk w żołądku, drżenie dłoni, budzący się niepokój i wzrastająca drażliwość. Ach, stres. Kto nigdy go nie poczuł niech pierwszy rzuci kamieniem. Każdy z nas go doświadczył i może doświadcza na co dzień, ale czy każda z jego ofiar wie z czym się mierzy? 

Czym tak naprawdę jest stres?

Hans Seyle w 1976 zdefiniował stres jako "reakcja organizmu na wymagania, niezależnie od tego, czy zostały one spowodowane lub skutkują przyjemnymi, czy też nieprzyjemnymi wydarzeniami". Z biologicznego punktu widzenia, stres  to reakcja organizmu, podczas której na człowieka działają hormony adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu. Wzbudzają one u człowieka reakcję "walcz lub uciekaj".

Dwa pierwsze hormony odpowiadają za pobudzenie organizmu do działania. Powodują przyspieszenie tętna, przepływu krwi, oddechu i zatrzymanie procesu trawienia. Nie wywierają na człowieka negatywnego wpływu. Inaczej jest jednak z kortyzolem, tzw. hormonem stresu. Jego długotrwałe działanie powoduje osłabienie odporności organizmu.

Jak się przejawia?

Stres przejawia się w różnoraki sposób. Jednak można powiedzieć, że oddziałuje na nasze uczucia, zachowania i ciało. 

Przez niego człowiek może się czuć zirytowany, agresywny, przeciążony, wystraszony, zmartwiony czy niezdolny do radości. Jeśli mówimy o zachowaniach, to stres sprawi, że człowiek będzie unikał sytuacji dla niego trudnych, palił więcej papierosów czy będzie mocno płaczliwy. Jednak nasze ciało też w dużym stopniu zachowuje się inaczej w sytuacjach stresowych. Nasz oddech przyspiesza, mięśnie się napinają, a przepływ krwi przyspiesza. Dodatkowo człowiek może odczuwać zmęczenie, bóle głowy oraz bóle w klatce piersiowej.

Jak sobie z nim radzić?

Badacze Lazarus i Folkman podają dwa sposoby radzenia sobie ze stresem: zorientowanie na emocje i zorientowanie na zadanie. Pierwsza strategia polega na zmienieniu lub złagodzeniu emocji, które są związane ze stresem. Między innymi polega to na unikaniu, minimalizowaniu problemu czy porównywaniu się z innymi.  Druga strategia polega na modyfikacji problemu z uwzględnieniem innych rozwiązań.

Dodatkowo stres można także zwalczyć dobrym zorganizowaniem swojego czasu, zidentyfikowaniu swoich problemów, zaakceptowaniem stanu rzeczy czy znalezieniem nowego hobby. 

Należy jednak pamiętać, że stres to uczucie, które nam towarzyszyło, towarzyszy i towarzyszyć będzie. Dlatego moim zdaniem nie powinno się go zwalczać na siłę. Powinniśmy zaakceptować jego istnienie, zrozumieć go i nie pozwolić mu wpływać na nasze decyzję. Będąc w niekomfortowej dla nas sytuacji, postarajmy się uspokoić, a dopiero po chwili, po ochłonięciu podejmijmy decyzję, która być może się okaże dla nas korzystniejsza niż ta, którą planowaliśmy podjąć pod wpływem emocji.

Źródła:

Rose M. Spielman, William J. Jenkins, Marilyn D., Joanna Czarnota-Bojarska Lovett Psychologia (https://openstax.org/books/psychologia-polska/pages/14-1-czym-jest-stres)

Wikipedia: Stress (biology)

 (https://en.wikipedia.org/wiki/Stress_(biology))

Mind: How to manage stress (https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/stress/what-is-stress/)

A. Kaczmarska, P. Curyło-Sikora "Problematyka stresu – przegląd koncepcji" (http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2016/hyg-2016-4-317.pdf)